Dom Opatów Pelplińskich Gdańsk

Dom Opatów Pelplińskich w Gdańsku zbudowany przez nieznanego nikomu architekta (zakłada się, że autorem projektu prawdopodobnie był Abraham van den Blocke) powstał w stylu architektonicznego niderlandzkiego manieryzmu w roku 1612. Od 1684 roku należał w całości do opactwa cysterskiego w miejscowości Pelplinie (ze względów formalnych i tzw. urzędowych, aby ominąć niektóre przepisy zakazujące zakonnikom posiadania domów i mieszkań w mieście, (formalnie – osobowo na siebie kamienicę kupił wojewoda pomorski Władysław Stanisław Łoś). Aż do kasaty opactwa pelplińskiego w 1823 r. cystersi wykorzystywali kamieniczkę jako zajazd. W 1912 roku popadający w ruinę zabytkowy dom został wykupiony z rąk prywatnych przez władze miasta. Przeprowadzono wówczas gruntowny i całościowy remont, m.in. zastępując zniszczone siedemnastowieczne elementy dekoracji zewnętrznej kamieniarskiej ich wiernymi kopiami. Szczęśliwie kamieniczka jako jedna z niewielu, miała szczęście i przetrwała działania wojenne w 1945 roku.

Boczna elewacja kamienicy, wznosząca się nad kanałem Raduni, posiada bardzo skromny wystrój. Bardziej zdobna jest dekorowana fasada, w której wykorzystano element kontrastu pomiędzy elementami kamiennymi a ceglanym licem muru. Szczyt – górną część zdobi typowa dla niderlandzkiego stylu manieryzmu, siatka wielu kamiennych taśm imitujących – przedstawiających metalowe okucia (tzw. ornament okuciowy), a jego kontury tworzą esownice wzbogacone upiększeniami w postaci obelisk i szyszek. Całość wieńczy i okala, dodany w roku 1912, wzlatujący (unoszący się w górę) orzeł. W dolnej części szczytu znajduje się rzeźba przedstawiająca popiersie kobiece. Zdobienia w postaci gzymsów pomiędzy kondygnacjami oparte są na rzeźbionych popiersiach postaci ludzkich. Na uwagę zasługuje również kamienny tzw. bez porządkowy portal (element ozdobny) z nadświetlem. Częściowo mamy oryginalne wnętrze domu, a zwłaszcza ładnie zdobiona drewniana balustrada schodów  przedstawiająca postać Zuzanny i starców.

Aktualnie w zabytkowym obiekcie tj. w Domu Opatów Pelplińskich znajduje się Instytut Historii Sztuki oraz Instytut Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego. Nieruchomość zabytkowa – historyczna połączona jest z dwoma innymi budynkami, wybudowanymi w XX wieku.

English EN French FR German DE Italian IT Polish PL Portuguese PT Spanish ES Ukrainian UK